_edited.jpg)
Η εφοδιαστική αλυσίδα περιλαμβάνει όλες εκείνες τις δραστηριότητες και τις διαδικασίες που απαιτούνται προκειμένου να φτάσει ένα προϊόν στους καταναλωτές. Πιο συγκεκριμένα, περιλαμβάνει τον προγραμματισμό της παραγωγής, τις προμήθειες των πρώτων υλών, τη συλλογή, τη διανομή και μεταφορά, την μεταποίηση και επεξεργασία, την αποθήκευση και διαχείριση αποθέματος και την εξυπηρέτηση των πελατών. Υπάρχουν αρκετά βήματα μέσα στην αλυσίδα για να φτάσει ένα προϊόν από την παραγωγή της πρώτης ύλης στο τραπέζι του καταναλωτή.
Στη σημερινή εποχή η εφοδιαστική αλυσίδα συνδέεται με μία σειρά περίπλοκων διαδικασιών παραγωγής, μεταφοράς και διανομής αγαθών. Δισεκατομμύρια προϊόντα παράγονται και διανέμονται καθημερινά μέσω σύνθετων εφοδιαστικών αλυσίδων σε όλα τα μέρη του κόσμου. Ανάλογα με το προϊόν, η εφοδιαστική αλυσίδα ενδέχεται να περιλαμβάνει πολλά στάδια, πολλές γεωγραφικές περιοχές, μεγάλο αριθμό συναλλαγών, μέσα μεταφοράς καθώς και πολλούς διαφορετικούς εμπλεκόμενους. Ωστόσο, συχνά συναντώνται δυσκολίες στην αναγνώριση και την επιβεβαίωση της προέλευσης αυτών των προϊόντων. Αυτό συμβαίνει καθώς η διαδρομή την οποία ακολούθησαν μέχρι τον τελικό καταναλωτή περιλαμβάνει πολλά στάδια και πολλούς εμπλεκόμενους. Σαν επακόλουθο, η συστηματική παρακολούθηση της αποτελεί μια εξαιρετικά περίπλοκη και απαιτητική διαδικασία που απαιτεί κατάλληλα συστήματα ιχνηλασιμότητας.
Στο πλαίσιο της εφοδιαστικής αλυσίδας, ως ιχνηλασιμότητα μπορεί να οριστεί η ικανότητα εντοπισμού του ιστορικού, της τοποθεσίας και του προορισμού των διανεμημένων προϊόντων, μέσω τεκμηριωμένων καταγραφών σχετικών πληροφοριών. Κάθε προϊόν μεταφέρεται από το αρχικό στάδιο παραγωγής του στον τελικό πελάτη. Είναι λοιπόν απαραίτητο να υπάρχει ένα αποτελεσματικό σύστημα ιχνηλασιμότητας για την παρακολούθηση των προϊόντων καθώς μετακινούνται κατά μήκος της εφοδιαστικής αλυσίδας. Σε περίπτωση που προκύψει κάποιο ελαττωματικό προϊόν, το σύστημα ιχνηλασιμότητας παρέχει όλα τα απαραίτητα δεδομένα για την αποτελεσματική ανάκληση του προϊόντος ή της παρτίδας. Έτσι, λειτουργεί ως σύμμαχος για την ασφάλεια των επιχειρήσεων, την άμεση απόκρισή τους σε περιπτώσεις κρίσεων, την προστασία τους έναντι των λαθών και την γενικότερη βελτίωση της λειτουργίας της εφοδιαστικής τους αλυσίδας μέσα από τον εντοπισμό των πηγών των προβλημάτων.
Λόγω της πολυπλοκότητας, λοιπόν, που επικρατεί και της έλλειψης ιχνηλασιμότητας των εφοδιαστικών αλυσίδων, μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζει για όλους τους συμμετέχοντες σε αυτές, η εφαρμογή νέων καινοτόμων τεχνολογιών. Η ενσωμάτωση νέων τεχνολογιών στην εφοδιαστική αλυσίδα μπορεί να βοηθήσει τις επιχειρήσεις να έχουν καλύτερο έλεγχο των διαδικασιών τους, περιορίζοντας σφάλματα και καθυστερήσεις, αλλά και διασφαλίζοντας ότι τα προϊόντα τους θα φτάσουν με ασφαλή και έγκυρο τρόπο στους καταναλωτές.
Η πρόοδος της τεχνολογίας μπορεί να επιτρέψει στις επιχειρήσεις σήμερα να παρακολουθούν, σε πραγματικό χρόνο, τις συνθήκες, την παραγωγή και τη διανομή των προϊόντων τους, διασφαλίζοντας παράλληλα ότι η πληροφορία που λαμβάνουν δεν έχει υποστεί καμία αλλοίωση ή παραποίηση. Ειδικότερα, οι τεχνολογίες του δικτύου των πραγμάτων (Internet of Things – IoT) και του Blockchain, έχουν κυρίως την τελευταία πενταετία εφαρμοστεί με μεγάλη επιτυχία σε πληθώρα συστημάτων ιχνηλασιμότητας. Ουσιαστικά ένα σύγχρονο σύστημα ιχνηλασιμότητας προϊόντων μπορεί να είναι αποτελεσματικό αξιοποιώντας αισθητήρες συνδεδεμένους στο IoT, που είναι σε θέση να καταγράφουν και να στέλνουν δεδομένα με ασφαλή και απαραβίαστο τρόπο, υποβοηθούμενοι από την τεχνολογία Blockchain.
Το Blockchain μπορεί να θεωρηθεί ως μια απρόσκοπτη κατανεμημένη αλυσίδα (δίκτυο) δεδομένων ψηφιακών συναλλαγών που πιστοποιείται συνεχώς με κάθε νέα συναλλαγή που προστίθεται. Το δίκτυο αυτό, αξιοποιούμενο για την ιχνηλασιμότητα των προϊόντων, μπορεί κάθε φορά που ένα προϊόν μετακινείται κατά μήκος της εφοδιαστικής αλυσίδας, να καταγράφει αντίστοιχες συναλλαγές, δημιουργώντας νέα blocks δεδομένων, από εγκεκριμένους συμμετέχοντες στην εφοδιαστική αλυσίδα του προϊόντος. Έτσι δημιουργείται ένα μόνιμο ιστορικό (αλυσίδα γεγονότων) του συγκεκριμένου προϊόντος, από την παραγωγή του μέχρι την πώλησή του. Αυτή η αλυσίδα γεγονότων δεν μπορεί να αλλοιωθεί ή να παραποιηθεί από τρίτους, ενώ παρέχει διαφάνεια και ασφάλεια δεδομένων για τους προμηθευτές, τους διανομείς και όλους τους συμμετέχοντες στην εφοδιαστική αλυσίδα.
To Blockchain ανάγεται σε πολύτιμο σύμμαχο για την αποτελεσματική ιχνηλασιμότητα των προϊόντων καθώς είναι:
Αμετάβλητο: Περιλαμβάνει ένα μόνιμο αρχείο συναλλαγών. Εφόσον προστεθεί ένα block δεδομένων στην αλυσίδα, είναι αδύνατο να τροποποιηθεί.
Αποκεντρωμένο: Τα δεδομένα ανεβαίνουν σε ένα αποκεντρωμένο κατανεμημένο δίκτυο. Τα αποκεντρωμένα δίκτυα προσπαθούν να μειώσουν το επίπεδο εμπιστοσύνης που πρέπει να έχουν οι συμμετέχοντες, του ενός προς τον άλλο, και να αποτρέψουν την ικανότητά τους να ασκούν εξουσία ή να αλληλοελέγχονται με τρόπους που υποβαθμίζουν τη λειτουργικότητα του δικτύου.
Διαφανές: Κάθε εμπλεκόμενος στην εφοδιαστική αλυσίδα του προϊόντος μπορεί να έχει πρόσβαση και να ελέγχει τις συναλλαγές. Αυτό δημιουργεί την έννοια της προέλευσης και της παρακολούθησης ολόκληρης της πορείας του προϊόντος.
Βασίζεται στη συναίνεση: Κάθε μπλοκ στο Blockchain επαληθεύεται ανεξάρτητα μέσω μοντέλων συναίνεσης που παρέχουν κανόνες για την επικύρωση ενός μπλοκ.
Η τεχνολογία του Blockchain, με όλες τις παραπάνω ιδιότητες που διαθέτει, έχει υιοθετηθεί τα τελευταία χρόνια σε συστήματα ιχνηλασιμότητας σε ένα ευρύ φάσμα βιομηχανικών κλάδων. Βεβαίως, ολοκληρωμένα συστήματα ιχνηλασιμότητας με βάση το Blockchain δεν έχουν ακόμα εδραιωθεί μιας και πολλές επιχειρήσεις βρίσκονται σήμερα σε δοκιμαστικό στάδιο αξιοποίησής τους. Εξάλλου, η διαμόρφωση πραγματικών υλοποιήσεων συστημάτων ιχνηλασιμότητας, θα πρέπει να λαμβάνει υπ’ όψη τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά κάθε κλάδου στον οποίο θα εφαρμοστεί το σύστημα. Αυτό συμβαίνει καθώς οι εφοδιαστικές αλυσίδες διαφορετικών προϊόντων παρουσιάζουν μεγάλη ποικιλομορφία.
Χαρακτηριστικά, για να γίνει κατανοητή η αξία και η λειτουργικότητα ενός αποτελεσματικού συστήματος ιχνηλασιμότητας, στο σχήμα που ακολουθεί, παρατίθενται οι συμμετέχοντες της εφοδιαστικής αλυσίδας του κρασιού και τα δεδομένα που κάθε ένας χρειάζεται να αποστέλλει. Μόνο εάν υπάρξει συνεργασία καθ’ όλη την εφοδιαστική αλυσίδα μπορεί ένα σύστημα ιχνηλασιμότητας να υλοποιηθεί στην πράξη και να διασφαλίσει ότι τα προϊόντα καταφθάνουν στον καταναλωτή με έγκυρο και ασφαλή τρόπο.
